En mai, que j'aime l'alsacien ! Sem. 4

 

logo-printemps-langue

 

A elsassisch's Wort / Un mot alsacien

MESCHTKRATZERLE (Mescht : fumier ; kràtze : gratter)

A Meschtkratzerle esch a jungi Hahn oder a junger Güggler, der uf'm Mescht-Hüfe kratzelt fer Wermle oder Kafer ze sueche.
Nàdierli esch frejer en jedem Bür's-Hoft a Meschthüfe gewan. Awer eui a jeder Arweiter het a mehr oder wenjer grosser Meschthüfe g'het. S' Fald esch gemescht wore met Keij-, Pfaar-, Geise-, Seuij-, Heener- oder Kenels-Mescht.
Künschtmescht esch dier gewan un salte ongewandt wore.

 

Poules-1   Poules-2
Emmer ràrer en de Bürsheft : Heener un Gügelhahn. 
De plus en plus rares dans les fermes : poules et coqs.

Cliquez sur les photos pour les agrandir.

 

Un Meschtkratzerle est un coquelet ou une poulette qui picore sur un tas de fumier à la recherche de vers et insectes.
Autrefois il y avait, bien sûr, un tas de fumier dans chaque ferme. Mais les ouvriers avaient également un tas de fumier plus ou moins grand. Les terres étaient fumées avec du fumier de vache, cheval, chèvre, porc, volaille ou lapin.
La fumure chimique était chère et rarement employée.

 

 

Historischer Ruckbleck / Clin d'œil historique

Starblichkeit von 1837 bes 1839

Em Buech vum Michel KNITTEL, "Geudertheim, la mémoire du passé", uf de Sit 340 konn m'r de Starwesgründ vun dene 33 Geyderther, de vun 1837 bes 1839 gstorwe sen, erfohre.
13 sen àn'ere Lungesucht gstorwe, 7 àn Narve-Fewer, zwei àn Krabs, zwei àn Alters-Schweeche, un a Person vun 77 Johr het sech 's Lawe genomme.
D'Aeltschde sen 83, 79 un 77 Johr àlt gewan. 5 Keng enger 2 Johr sen gstorwe, zwei Keng vum a Johr un zwei vun 2 Johr, 's meischt àn Steckfluss.

 

Les causes de décès de 1837 à 1839

Dans livre de Michel KNITTEL Geudertheim, la mémoire du passé, à la page 340, on découvre les causes des 33 décès de 1837 à 1839.
On relève treize décès pour des maladies pulmonaires, sept décès pour fièvre nerveuse, deux pour cancer, un suicide (77 ans), deux de vieillesse.
Les plus âgés avaient 83, 79 et 77 ans. Sont décédés cinq enfants de moins de 2 mois, deux enfants d'un an et deux de deux ans, la plupart du temps pour apoplexie.

 

 

NÀMESDAIJ en dere Woch /  FÊTES à souhaiter cette semaine

Am 25. Mai : heili Sophie

Sophie : Weisheit uf griegisch. Esch geje 250 en Rom martyrisert wore.
D'Basilika vun de heili Sophie in Istanbul esch 's 8. Waltwünder.

Symbole :
Kàràkter : grosszügich
Astronomisches Zeiche : Krabs
Forb : green
Chance-Nummer : 3
Edelsteen : Smàràgd
Metàll : Selwer

Le 25 mai : sainte Sophie

Sophie : sagesse en grec. Martyrisée vers 250 à Rome.
La basilique Sainte-Sophie à Istanbul est la 8e merveille du monde.

Symboles :
Caractère : généreuse
Signe astronomique : cancer
Couleur : vert
Numéro de chance : 3
Pierre précieuse : émeraude
Métal : argent

 

Am 28. Mai : heili Germain

De heili Germain vun Pàris esch 576 g'storwe. Het a grossi Eloquanz g'het un het d'Abbaye Saint-Germain-des-Prés gegrendet.
St-Germain-Beere ware erscht em Dezamber ziti.

D'heili Germaine esch 1601 g'storwe em Alter vun 20 Johr. Esch Schäferin gewan un ohri sànft, het veel Wünder vollbràcht.
Sainte-Germaine esch de Nàme vun e're spote Apfelsort.

Le 28 mai : saint Germain

Saint Germain de Paris, décédé en 576, a été d'une grande éloquence et a fondé l'abbaye Saint-Germain-des-Prés.
A donné son nom à une variété de poire à cuire qui vient à maturité en décembre.

Sainte Germaine est décédée en 1601, à l'âge de 20 ans. Bergère, remarquable par sa grande douceur, on lui attribue de nombreux miracles.
A donné son nom à une variété de pommes tardive.

 

 

Gedicht von Emma ROSER / Poésie d'Emma ROSER (1898-1987)
E guets Resültat / Un bon résultat                                                              Emma-Roser

De Claudel macht de Mamsell schwäri Sorje.
Er steht im Eck de ganze Morje,
Er kann nit läse, basst nit uff,
Im Dictée schriebt er Fähler druff un druff.
Doch hitt isch wohl e Wunder gschähn,
S'Problem jüst, im Exercice ken Fählerle ze sähn.

"Ei, Claude, hitt bisch e braves Kind,
So saa doch wie dü diss gemacht !"
Saat d'Mamsell ; un druff de Claudel gschwind :
Un het sich eins gelacht :
"Ich hab einfach ebs annegschriwe, ass ich ferti wurr,
Wenn's richti isch, kann ich nix defur".
Avec Claude, la maîtresse n'a que des soucis.
Il est au coin toute la matinée,
Il ne sait pas lire, est tout le temps dissipé,
En dictée, il ne fait que des fautes.
Mais aujourd'hui, c'est un véritable miracle,
Le problème est juste, pas la moindre faute dans l'exercice.
"Hé, Claude, tu es un brave garçon aujourd'hui,
Explique donc comment tu as fait cela !"
Demande la maîtresse ; la réponse de Claude fuse :
Tout en riant :
"J'ai répondu au hasard pour en avoir terminé,
Si cela est juste, je n'ai pas fait exprès".

 

 

Kecherezapter vun de Lina NORTH / Recette de cuisine de Lina NORTH (1904-1995)

Fleischkuchen / Crêpe de viande                                     Lina-North Lina NORTH (Collection Roland SEGNITZ)


Man macht einen Eierkuchenteig, nimmt das gehackte Fleisch mit feingewiegten Schnitlauch hinen und backt sie wie Eierkuchen. 

On prépare une pâte à crêpe, on ajoute la viande hachée mélangée avec de la ciboulette et on cuit comme une crêpe.

 

 

Büreregle / Dictons paysans 

25/5 Sankt Urban Sunneschien,
Scheeni Rawe, güeter Win.
Rayons de soleil de saint Urbain,
Belles vignes et bon vin.
29/5 E kiehler Mai un nass d'rbi,
Bringt güet Hai un viel Wi.
Mai frais et humide,
Bon foin et beaucoup de vin.

 

Elsaesser Humor / Humour alsacien

Viel han z'viel, awer keiner
Saijt: "ich han g'nüe !"
Beaucoup en ont de trop, mais aucun
Ne dit "j'en ai assez !"
S'Geld regiert d'Welt,
Un der Deifel d'Litt.
L'argent gouverne le monde,
Et le diable les gens.
Wer keni Grumbeere het,
Kann keni scheele.
Qui n'a pas de pommes de terre,
Ne peut en éplucher.

 

 

Retour